Voordelen
·
Rustige, temperamentvolle en soepele zescilindermotoren
·
Overzichtelijke, ruime, goed uitgeruste carrosserie
·
Voorbeeldige hanteerbaarheid
·
Veilige rijeigenschappen
·
Goede remmen
Nadelen
·
Windgeruis bij hoge snelheden
·
Bedieningselementen deels ongunstig geplaatst
·
Matige wintereigenschappen
De ‘L’ staat voor ‘lang’. Die letter is er het bewijs van dat de grote BMW-limousines die hem op het kofferdeksel dragen, een tien centimeter langere wielbasis hebben (2792 mm in plaats van 2692 mm), tien centimeter langer zijn (4800 mm in plaats van 4700 mm) en even zoveel meer plaats achterin. Oorspronkelijk was dit voorbehouden aan de in 1974 voorgestelde 3.3 L, die zijn toppositie als veeleisende luxe limousine in het BMW-programma ontleende aan een 300 cm³ grotere cilinderinhoud en een bijzonder uitgebreide standaarduitrusting en de daaruit resulterende hoge prijs.
Voor minder kapitaalkrachtige klanten, die meer waarde hechten aan extra ruimte dan aan extra luxe, kwamen later de 2.8 L en 3.0 L versies erbij. Tenslotte kreeg de 3.3 L op de IAA van vorig jaar in plaats van de 190 pk carburateurmotor een 200 pk injectiemotor en werd tot 3.3 Li. Naast de drie ‘korte’ versies – 2500, 3.0 S en 3.0 Si – worden momenteel dus drie ‘lange’ versies aangeboden voor prijzen die lopen van 23.260 mark voor de 2500 tot 42.960 mark voor de 3.3 Li.
Wat de carrosserie betreft onderscheidt de Li zich van de andere L-modellen slechts door een buitengewoon complete, kwalitatief hoogstaande uitrusting (zie tabel), waarbij hoogstens één ding gemist wordt: centrale deurvergrendeling voor deuren en kofferklep, die BMW helaas niet eens tegen meerprijs aanbiedt.
Aangezien de toegenomen lengte uitsluitend ten goede komt aan het achtercompartiment, is de middelste deurpost (B-stijl) relatief ver naar voren geplaatst. Dat is enerzijds niet ideaal voor de positie van de gordels en anderzijds verstoort het een beetje de optische harmonie van het zijaanzicht. Wie echter door de brede achterdeuren instapt, constateert tevreden het extra gemak. De extra centimeters worden deels gebruikt voor de nog steeds niet overvloedige, maar door de zeer grote zitdiepte (520 mm) effectief vergrote knieruimte, voor een ander deel voor het naar voren schuiven en schuiner zetten van de rugleuning, waardoor een betere zit en meer hoofdruimte ontstaan.
Maar ook de voorinzittenden profiteren van de verlenging: de langere wielbasis maakt een merkbaar uitgebalanceerder comfort mogelijk, waarbij vooral grotere oneffenheden beter worden verwerkt. De positieve comfort-indruk wordt gecompleteerd door de grote, voldoende zijdelingse steun biedende en van verstelbare hoofdsteunen voorziene stoelen. De chauffeursstoel staat samen met de standaard stuurkolom- en zithoogteverstelling garant voor een individuele afstemming van de rijpositie voor verschillende lichaamslengtes.
Hoewel er nauwelijks kritiek kan worden geuit op de duidelijke en goed overzichtelijke instrumenten van de grote BMW, zijn er toch enkele bedieningselementen niet optimaal geplaatst – bijvoorbeeld de niet zeer overzichtelijke verwarmings- en ventilatieknoppen. De kachel en ventilator laten zich in elk geval goed bedienen, maar de kachel heeft bij strenge kou tamelijk veel tijd nodig om het interieur te verwarmen.
Dat men de grote BMW-limousines als uiterst plezierig in de omgang ervaart, is vooral aan één eigenschap toe te schrijven: de uitstekende hanteerbaarheid. Er is waarschijnlijk geen andere auto van vergelijkbare grootte, die zich met een dergelijke beweeglijkheid laat rijden. Verantwoordelijk daarvoor is de voorbeeldige overzichtelijkheid van de carrosserie. Dankzij de lage taillelijn, steil staande voor- en achterruit, relatief korte motorkap en tamelijk hoge zitpositie geniet de bestuurder een prima uitzicht op de omgeving.
Verder maakt de zeer lichte en exact werkende stuurbekrachtiging ten alle tijden snelle reacties en tegelijkertijd speels dirigeren van de rond anderhalve ton zware auto – zowel bij inparkeren als bij snel bochtenwerk.
En tenslotte zorgt ook het moderne onderstel met de aan dwarsgeplaatste veerpoten opgehangen voorwielen en de schuine langsdraagarmen aan de achteras voor een moeiteloze, snelle voortbeweging. Hij biedt veilige en onproblematische rijeigenschappen, die met de in het grensbereik zacht inzettende overstuurntendens tegemoet komt aan de wensen van geroutineerde rijders. Mooi rechtuit lopen op hoge snelheid doet-ie ook.
Er ontstaan evenmin problemen als er snel moet worden afgeremd. De vier geventileerde schijfremmen zijn dankzij de bekrachtiging goed te doseren en zijn bestand tegen intensief gebruik.
Vermogen hebben ze wel, want alle L-modellen zijn rond de 200 km/h snel en accelereren in minder dan tien tellen naar 100 km/h. Maar de BMW zescilinder lijnmotor – of het nu met 2,8 of 3,0 of 3,3 liter inhoud is – imponeert niet alleen door een indrukwekkend temperament, maar ook door enorme trekkracht, zijdezachte loop, onberispelijke start- en koudloopeigenschappen alsmede relatief gunstige verbruikscijfers. Zonder twijfel mag men hem de beste zescilinder ter wereld noemen, want een beter gelukte combinatie van loopcultuur en vermogen is momenteel moeilijk te vinden.
Terwijl de in de 2.8 L en 3.0 L toegepaste carburateurmotoren met 170 en 180 pk (beide bij 6000/min) oude bekenden uit de ‘korte’ limousines zijn, zijn er enkele wijzigingen bij de motor van het topmodel Li. Omdat hij in het vorige type 3.3 L ietwat rauw liep en ook de neiging vertoonde tot olieschuimvorming, verkortten de BMW-technici de slag met 2,4 mm tot 86 mm, zodat hij nu met een cilinderinhoud van 3210 cm³ eigenlijk geen echte 3,3 liter meer is, maar feitelijk een 3,2 liter.
Bovendien werd hij van carburateurs omgebouwd naar benzine-injectie. Er wordt een Bosch L-Jetronic toegepast, een inspuitsysteem dat de luchthoeveelheid meet en die in tegenstelling tot K-Jetronic niet continu inspuit. (Hij wordt sinds kort ook gebruikt in de 3.0 Si, die vroeger een elektronische D-Jetronic had die werkte op basis van drukverschil.) En tenslotte werd er een dubbelpijps uitlaatsysteem geïnstalleerd, die bij hetzelfde vermogen een betere geluidsdemping mogelijk maakt als een systeem met enkele pijp.
Het resultaat van deze maatregelen zijn 200 pk (147 kW) bij slechts 5500/min, die de Li sportwagenachtige prestaties geven (zie vergelijkingstabel), een voortreffelijk koppelverloop en een bijbehorende indrukwekkende motorsouplesse, hoge, op achtcilinderniveau liggende loopcultuur en een rustgevende geluidsontwikkeling. Dat laatste wordt bij hoge snelheden gedeeltelijk door hinderlijk windgeruis overstemd – een schoonheidsfoutje, dat niet echt past bij het verder zo gecultiveerde karakter van de Li en ook de andere modellen.
Rest nog te melden dat de automatische drieversnellingsbak – bij de Li standaard, bij de andere versies tegen meerprijs – zeer goed harmonieert met de BMW-zescilinder. Desondanks biedt de licht en exact schakelende mechanische vierversnellingsbak een opwindendere rijkarakteristiek.
Dat de 3.3 Li tegen de oorspronkelijke fabrieksplannen in naar wens ook met handbak wordt geleverd, toont duidelijk aan dat veel BMW-klanten kennelijk zelfs van het luxueuze topmodel hoge verwachtingen hebben – en krijgen. Want ook de L-modellen zijn typische rijdersauto’s. Ze kunnen en willen niet verloochenen dat ze – ondanks alle extra comfort – behoren tot de sportieve limousines.
Zelfs in de Li, door BMW in de reclame een representatieve auto genoemd, kan men zich nauwelijks een chauffeur en achterin een telefonerende manager voorstellen. Ook wie zich een chauffeur kan veroorloven, zal een Li liever zelf besturen en genieten van wat de Münchener autobouwers als motto in hun blauw-witte vaandel hebben geschreven: Freude am Fahren.
Uit
auto motor und sport 5/1976.
Door Fritz Reuter.
Met dank aan Francesco Tiepolo.
Vertaling Bram Visser, 2002.
Uitrusting |
BMW 3.3 Li |
BMW 3.0 L |
BMW 2.8 L |
Basisprijs DM |
42.960,- |
29.980,- |
26.980,- |
Automatische rolgordels voor |
● |
● |
● |
Automatische rolgordels achter |
● |
169,- |
169,- |
Hoofdsteunen voor en achter |
● |
● |
● |
Hoogteverstelling bestuurdersstoel en stuurkolomverstelling |
|
|
|
Leren bekleding |
● 1) |
1.989,- |
1.989,- |
Verwarming achterin |
● |
● |
● |
Leeslampjes achterin |
● |
80,- |
80,- |
Warmtewerend glas rondom en gelaagde voorruit |
● |
255,- |
255,- |
Achterruitverwarming |
● |
● |
● |
Elektrische ramen voor en achter |
● |
979,- |
979,- |
Elektrisch stalen schuifdak |
● |
1.056,- |
1.056,- |
Elektrisch verstelbare buitenspiegels |
● |
● |
● |
Dubbele halogeen koplampen |
● |
● |
● |
Koplampsproeiers en –wissers |
● |
433,- |
433,- |
Halogeen mistlampen |
● |
209,- |
209,- |
Toerenteller |
● |
● |
● |
Grote gereedschapsbox in de kofferbakdeksel |
● |
● |
144,- |
Lichtmetalen velgen met staalgordelbanden 195/70 VR 14 |
● |
1.115,- |
1.115,- |
Sperdifferentieel |
535,- |
535,- |
535,- |
Automatische versnellingsbak |
● 2) |
1.580,- |
1.580,- |
Stereo radio met automatische antenne |
● |
ca.1.000,- 3) |
ca.1.000,- 3) |
● = standaard; 1) naar keuze stoffen bekleding; 2) naar keuze mechanische vierversnellingsbak; 3) verschillende mono- en stereo-radio’s leverbaar.
|
BMW |
BMW |
BMW |
BMW |
BMW |
BMW |
BMW |
Cil.inhoud |
3210 |
3210 |
2985 |
2788 |
2494 |
2985 |
2985 |
Vermogen |
200/5500 |
200/5500 |
180/6000 |
170/6000 |
150/6000 |
180/6000 |
200/5500*) |
Testverbruik |
17,0 S |
17,5 S |
16,8 S |
15,2 S |
15,7 S |
15,9 S |
16,4 S |
Prijs |
42.960 |
42.960 |
29.980 |
26.980 |
23.260 |
27.960 |
30.580 |
0 - 60 km/h |
4,0 |
4,5 |
4,2 |
4,3 |
4,5 |
4,2 |
3,9 |
0 - 80 km/h |
5,8 |
6,6 |
6,2 |
6,4 |
6,8 |
6,2 |
5,6 |
0 -100 km/h |
8,0 |
9,1 |
9,4 |
9,6 |
9,6 |
9,6 |
7,9 |
0 -120 km/h |
11,4 |
12,3 |
12,8 |
13,2 |
14,2 |
12,4 |
11,2 |
0 -140 km/h |
15,4 |
16,7 |
17,4 |
17,9 |
19,5 |
16,8 |
14,9 |
0 -180 km/h |
22,3 |
23,2 |
25,3 |
25,4 |
28,5 |
23,2 |
20,5 |
0 - 1 km |
29,3 |
30,2 |
30,6 |
30,8 |
30,8 |
29,9 |
28,7 |
topsnelheid |
209,3 |
205,7 |
204,5 |
198,9 |
196,0 |
211,4 |
214,3 |
*) model 1976 : 195 pk
Technische gegevens en meetresultaten |
|||
Motor |
BMW 3.3 Li |
BMW 3.0 L |
BMW 2.8 L |
Aantal cilinders |
6 |
6 |
6 |
Boring x slag mm |
89 x 86 |
89 x 80 |
86 x 80 |
Cilinderinhoud cm³ |
3210 |
2985 |
2788 |
Compressieverhouding |
9,0 : 1 |
9,0 : 1 |
9,0 : 1 |
Vermogen pk/tpm |
200/5500 |
180/6000 |
170/6000 |
Specifiek vermogen pk/l |
62,3 |
60,3 |
61,0 |
Koppel Nm/tpm |
290/4250 |
260/3700 |
240/3700 |
Krukaslagers |
7 |
||
Nokkenas |
bovenliggend |
||
Koeling |
Water |
||
Carburateur/inspuiting |
Bosch
L-Jetronic |
2 registercarburateurs Zenith 35/40 INAT |
|
Tankinhoud liter |
78 |
||
Krachtoverbrenging |
Enkelvoudige
droge koppelingsplaat, volledig gesynchroniseerde vierversnellingsbak,
overbrengingsverhoudingen: I. 3,855, II. 2,203, III 1,402, IV. 1,0, R.
4,3. |
||
Eindoverbrenging |
3,45 |
3,45 |
3,54 |
Souplesse vanaf 40 km/h in IV |
|
||
40 – 60 km/h |
4,6 |
4,7 |
4,6 |
40 – 80 km/h |
9,3 |
9,7 |
9,7 |
40 – 100 km/h |
14,0 |
14,6 |
14,6 |
40 – 120 km/h |
18,9 |
19,7 |
19,9 |
40 – 140 km/h |
24,2 |
25,7 |
26,1 |
40 – 160 km/h |
30,6 |
33,6 |
34,4 |
1 km vanaf 40 km/h |
33,5 |
34,0 |
34,2 |