BMW Z1 ROADSTER
OPEN
EN BLOOT
Autovisie
18, 1986. Door Jeroen Jongeneel.
Begin deze maand verraste BMW plotseling vriend en vijand met de mededeling dat
een experimentele ‘Roadster’ was ontwikkeld. De BMW Z1 treedt in de
voetsporen van beroemde BMW’s als de 507 en niet te vergeten de vooroorlogse
328, waarmee de Müncheners onder meer in de Mille Miglia triomfen vierden.
Vooruitzien is experimenteren. Met die variant op een nog steeds actueel gezegde
in het achterhoofd moet de BMW-leiding vorig jaar op het idee zijn gekomen om
weer eens iets geheel nieuws te brengen. Nou ja, nieuws, open tweezitters zijn
in autoland natuurlijk al zo oud als de ongeplaveide weg naar Rome, maar het
leidt geen twijfel dat er de laatste paar jaar weer meer van dit soort luchtige
wagentjes aan het firmament verschijnen. Denk onder meer aan de reeds in serie
geproduceerde Reliant Scimitar SS1, die in sommige opzichten erg veel aan deze
open tweezitter van BMW doet denken.
De koets
Wie de Z1 (een fantasievollere naam was misschien op z’n plaats geweest)
bekijkt en tevens een fan van open tweezitters is, zal nu misschien ter plekke
een gebed prevelen. Waarin de wens om serieproductie van deze fraaie Roadster
aan te gaan, zal worden uitgesproken. De opdracht om een Roadster te ontwikkelen
werd door de BMW Vorstand in 1985 gegeven aan Technik GmbH, de
ontwikkelingsafdeling van het concern. Daar houdt men zich met allerhande dingen
bezig, zoals het een goed stel ontwikkelaars betaamt. Men denkt er over nieuwe
twaalfcilindermotoren (volgend jaar in de 750i realiteit) en bedenkt even goed
de nieuwste buitenspiegel voor de laatste motorfiets. Wie de foto’s op deze en
volgende pagina goed bekijkt zal trouwens opmerken dat men dat laatste attribuut
bij deze Z1 achterwege heeft gelaten. Een open tweezitter moet verder natuurlijk
aan totaal andere eigenschappen voldoen dan een normale sedan. Weliswaar wil de
(veelal met Britse ruitpet getooide) open automobilist de rijwind enigszins door
de haren voelen strijken, maar dat houdt niet in dat een Roadster een tochtige
creatie moet zijn, waarin de chauffeur slechts met ‘full harness’ op z’n
plaats kan worden gehouden. Aan Harm Lagaay en consorten de opdracht om een
gestroomlijnde en fraaie carrosserie te ontwerpen waarin een royale plaats voor
twee personen aanwezig was, waarin het BMW-gezicht te herkennen viel en waaraan
bovendien originele snufjes verbonden zouden zijn. Lagaay is voor velen beslist
geen onbekende naam. De Nederlander was geruime tijd verbonden aan Porsche (waar
hij onder meer aan de 924 werkte), verhuisde gedurende enkele jaren naar Ford
Keulen en is momenteel een van de projectleiders van BMW’s Design-afdeling.
Het resultaat van de verhoudingsgewijs korte tijdspanne waarin de Roadster werd
getekend en ontwikkeld verdient absoluut bewondering. De auto heeft een koets
die direct aantrekkingskracht uitoefent en is zeer herkenbaar als een
BMW-product. Dat is natuurlijk te danken aan het feit dat de traditionele
BMW-nieren nog steeds het gezicht van de auto vormen. Met de entree van zeer
lage voorpartijen wordt het vanzelfsprekend steeds lastiger om dat te handhaven,
maar dit keer is dat opgelost door bumper en grilleopeningen tot een geheel te
smeden. Spatborden en motorkap zijn tevens uit een enkel stuk kunststof geperst.
Daarin zijn de openingen voor de koplampen gestanst. Moderne exemplaren, want
net als de serierijpe grote 7-serie beschikt d Z1 over DE-lampen voor het
dimlicht, met daarnaast rechthoekige verstralers. De zijkant van de Roadster
laat eveneens een noviteit zien. Het onderste paneel loopt tot onder het midden
van de auto door en daarboven is een portier gemonteerd in de vorm van een
roldeur. Bij het ontgrendelen zinkt het portier in geleiderails naar beneden,
waardoor een zo op het eerste gezicht weliswaar erge hoge instap mogelijk wordt
gemaakt. Voordeel is volgens de ontwerper dat nu veilig met openportier kan
worden gereden. Een beveiligingsketting is overbodig en de Z1-eigenaar heeft nog
meer het idee open en bloot door het verkeer te snellen. Ook aan de onderkant
van de auto heeft men veel aandacht en weinig tijd besteed. Omdat spoilers op de
auto ondenkbaar waren, moest er een andere manier worden gevonden om een
behoorlijke portie neerwaartse druk te verkrijgen. Eén van de oplossingen
bestaat uit het dwars monteren van de achterste uitlaatpot. Die heeft bovendien
een omgekeerde vleugelvorm (boller aan de onderkant) zodat er een zekere
neerwaartse druk vanuit moet gaan. Alleen het verhaal is al leuk. De basis van
de Z1 wordt verder gewoon gevormd door een gegalvaniseerd monocoque frame,
waartegen een froot aantal kunststof panelen wordt gemonteerd.
Motor en onderstel
Een groot deel van de techniek die deze Z1 Roadster in zich heeft, wordt gevormd
op basis van de 3-serie. De 171 pk leverende zescilinder motor stamt
bijvoorbeeld uit de 325i, terwijl ook een groot deel van de
wielophangingscomponenten van dat model komt. Toch is er een wezenlijk verschil,
want BMW rept van een áchter de vooras gemonteerde motor ofte wel een ‘front-middenmotor’.
Vergeleken met de normale 3-serie ligt de motor een centimeter of dertig verder
naar achteren, waardoor een nagenoeg ideale gewichtsverdeling van 50% op de
vooras en 50% op de achteras zou zijn verkregen. Indien het normale
middenmotorconcept was gekozen (vóór de achteras) was naar BMW zegt slechts
60% achter, 40% voor te realiseren geweest. Maar ook het feit dat dan van het
bestaande 3-serieconcept afgeweken moest worden, zal bij het opteren voor deze
oplossing best hebben meegespeeld. De lengte van de Z1 bedraagt verder bijna 4
meter. De breedte is 170 centimeter, terwijl de hoogte van de wagen net 125 cm
is. De wielbasis werd, in vergelijking tot de 3-serie, ingekort tot 240 cm,
spoorbreedte voor en achter bedragen respectievelijk 145,2 en 147,8 cm.
De prestaties van de Z1 Roadster moeten fenomenaal zijn. De Beierse fabriek
geeft een sprinttijd van 7 seconden tot 100 km/h op, terwijl voor wat betreft de
topsnelheid wordt volstaan met ‘ausreichend’. Dat laatste zal, gewicht en
motor van de wagen in aanmerking genomen, uitdraaien op een dikke 240 km/h (in
werkelijkheid: 220 km/h – BV). Niet dat een Roadster voor dat soort snelheden
bedoeld is, ook al zal het met een kapje over de hoofden van de inzittenden best
mogelijk zijn. De BMW Z1 Roadster is voorlopig echter voor iedereen nog
toekomstmuziek. De fabriek heeft geen enkele mededeling over een eventuele
serieproductie gedaan, ook al beweren sommigen dat de auto reeds in 1988 in
productie zou kunnen worden genomen. Klanten zullen er ongetwijfeld voor zijn,
ongeacht de prijs.
OVERIGE BMW